Sytuacja osób LGBT+ w Egipcie
Egipt to republika semiprezydencka, która w 1922 roku uzyskała niepodległość od Wielkiej Brytanii. Egipskie prawo cywilne opiera się na systemie francuskim, uwzględniając także elementy prawa islamskiego. Zgodnie z konstytucją, Egipt jest krajem religijnym, muzułmańskim.
W kraju, który zamieszkuje ok. 100 mln osób, ok. 90% stanowią muzułmanie. Chrześcijanie, głównie Koptowie, stanowią mniejszość religijną liczącą ok. 8 mln osób. W sprawach rodzinnych (śluby i rozwody) dotyczących mniejszości koptyjskiej, obowiązuje prawo kanoniczne kościoła koptyjskiego.
Przepisy prawa – sytuacja osób LGBT+ w Egipcie
Trudno mówić o prawach osób LGBT+ w Egipcie, gdy te prawa właściwie nie istnieją. Oficjalnie w egipskim prawie nie ma kary za homoseksualność, jednak jest ona karalna na podstawie innych paragrafów kodeksu karnego.
Po pierwsze, homoseksualność w Egipcie podpada pod art. 269 kodeksu karnego, który przewiduje karę do sześciu miesięcy pozbawienia wolności lub karę grzywny za dokonywanie „czynów nierządnych”. Artkuł 269 kodeksu karnego, przewiduje karę do roku pozbawienia wolności za dokonanie „czynów skandalicznych”. Dodatkowo art. 9 prawa 10/1961 o Zwalczaniu Prostytucji, karze wyrokiem do 3 lat pozbawienia wolności lub karą grzywny, osoby, które dopuszczają się aktów prostytucji lub nierządu1.
Wyżej wspomniane paragrafy prawne są bardzo szerokie i w praktyce można pod nie podciągnąć wiele różnych czynów, a jednym z nich dla egipskiego prawa jest chociażby homoseksualność czy transpłciowość.
Łamanie praw człowieka osób LGBT+ w Egipcie
W 2019 roku w Egipcie udokumentowano 92 aresztowania osób LGBT+2. Mając jednak na uwadze liczbę aresztowań innych aktywistów w tym kraju, przypadków jest w rzeczywistości znacznie więcej. Osoby, które opuszczają areszt, zwracają uwagę na wyjątkowo złe traktowanie przez egipskie służby. Są narażone na psychiczne i fizyczne znęcanie się i tortury. Odmawiane jest im udzielenie pomocy medycznej i prawnej, są molestowane, a także poddawane badaniom odbytu lub „testom na dziewictwo”.
Niezwykle poruszająca jest historia Malak el-Kashif, aktywistki i transseksualnej kobiety, którą aresztowano w jej mieszkaniu w Kairze. Kobietę osadzono w męskim więzieniu na 135 dni. Była molestowana, doświadczyła psychicznego znęcania się oraz poddano ją badaniu odbytu3.
Egzekwowanie prawa w praktyce
Patrząc na przepisy prawa, które karzą osoby LGBT+, możemy odnieść wrażenie, że w Egipcie wystarczy po prostu nie okazywać publicznie swojej orientacji. Sprawa jest jednak dużo bardziej skomplikowana. Większość osób LGBT+ jest aresztowanych we własnych domach, lub na protestach tylko na podstawie wyglądu, który służbom wydaje się „podejrzany”. Co więcej, służby bezpieczeństwa wyszukują osoby LGBT+ w mediach społecznościowych i na portalach randkowych, a następnie je aresztują5. Popularną praktyką jest też w takich sytuacjach sprawdzanie telefonów i komputerów zatrzymanych, w poszukiwaniu dodatkowych powodów do oskarżeń i w efekcie przedłużenia aresztu. A dodatkowym powodem może być wszystko: dowód na to, że ktoś utrzymuje stosunki seksualne z osobą tej samej płci, wzięcie udziału w jakimkolwiek proteście, posiadanie tęczowej flagi.
Nie tylko same akty homoseksualne są w Egipcie karane. Zabronione jest również jakiekolwiek publiczne przedstawianie symboli tj. tęczowa flaga. W 2017 roku aresztowano przynajmniej 84 osoby, które 22 września w czasie koncertu libańskiego zespołu Mashrou’ Leila w Kairze, trzymały w rękach tęczową flagę4. Wiele osób było w więzieniu torturowanych i molestowanych. Jedna z zatrzymanych Egipcjanek, Sarah Hegazy, była w więzieniu torturowana elektrowstrząsami i na rozkaz władz więzienia molestowana przez inne osadzone. Oskarżono ją o „podżeganie do rozpusty” za to, że na koncercie wymachiwała tęczową flagą. Dzięki presji środowiska międzynarodowego, kobietę wypuszczono i udało jej się wyjechać z Egiptu do Kanady. 13 czerwca 2020, Sarah popełniła samobójstwo. Do końca życia walczyła z ciężką depresją wywołaną traumą po pobycie w więzieniu5.
Reakcje społeczeństwa – sytuacja osób LGBT+ w Egipcie
Sytuacja osób LGBT+ w Egipcie jest trudna nie tylko ze względu na obowiązujące prawo, ale też z powodu małej tolerancji wśród społeczeństwa. Według badań z 2013 roku, aż 95% Egipcjan uważa, że homoseksualizm nie powinien być akceptowany w społeczeństwie6.
Wszystko to sprawia, że osoby LGBT+ najczęściej ukrywają swoją orientację, lub mówią o niej tylko najbliższym i zaufanym osobom. Oficjalnie w Egipcie wspólne mieszkanie może wynająć jedynie para, która jest po ślubie. Przez to właściwie niemożliwe jest, aby egipska para homoseksualna mogła razem mieszkać. Jak to więc wygląda w praktyce? Zarówno kobiety, jak i mężczyźni często prowadzą podwójne życie. Chcą uniknąć ciekawskich pytań o założenie rodziny, dlatego udają osoby heteroseksualne, biorą śluby, mają dzieci, a jednocześnie spotykają się z partnerem lub partnerką tej samej płci. Zdarza się, że dwie kobiety lub dwóch mężczyzn będących w związku mieszka razem i udaje członków rodziny, mówią np. że są rodzeństwem lub kuzynami. Trudno jednak powiedzieć ile jest takich par. Z wiadomych względów nikt nie prowadzi takich statystyk.
Osoby LGBT+ w Egipcie a turystyka
Ciekawym zjawiskiem jest fakt, że wszystkie te problemy zupełnie nie dotyczą cudzoziemców mieszkających w Egipcie lub też przyjeżdżających tam na wakacje. Dopóki turyści nie wywieszają na balkonie tęczowej flagi i nie okazują sobie czułości w przestrzeni publicznej, nikt nie zwraca na nich uwagi. Jeśli chodzi o turystów, to zarówno dwie kobiety jak i dwóch mężczyzn może wynająć w Egipcie wspólny pokój w hotelu i obsługi wcale to nie dziwi. Problem byłby wtedy, gdyby jedną z osób w parze był Egipcjanin lub Egipcjanka.
Autorką tekstu jest Aleksandra Gzyra-Abdelhalim, blogerka, która w czasie pandemii rzuciła pracę w korpo by spełniać marzenia i odkrywać świat. Obecnie wraz z mężem mieszka na Malcie. Prowadzi bloga, kanał na Youtube, a także udziela się na Facebooku i Instagramie. Jest skarbnicą wiedzy o Egipcie.
Źródła
1 https://www.humandignitytrust.org/country-profile/egypt/
2 https://www.humandignitytrust.org/country-profile/egypt/
3 https://www.nbcnews.com/feature/nbc-out/egyptian-officials-systemically-abuse-torture-gays-rights-group-says-n1244755
4 https://www.hrw.org/news/2020/10/01/egypt-security-forces-abuse-torture-lgbt-people
5 https://www.nytimes.com/2020/06/15/world/middleeast/egypt-gay-suicide-sarah-hegazi.html
6 https://www.pewresearch.org/global/2013/06/04/the-global-divide-on-homosexuality/
Zdjęcie główne pochodzi ze strony thedailybeast.com
