Sytuacja osób LGBTQ+ w Egipcie jest trudna i często wiąże się z prześladowaniami, dyskryminacją oraz konsekwencjami prawnymi. Egipcjanie w większości wyznają konserwatywne wartości wynikające zarówno z tradycji, jak i religii, co przekłada się na stosunek do osób nieheteronormatywnych.

Podczas Rady Praw Człowieka ONZ w 2020 roku Egipt odmówił uznania istnienia osób LGBTQ+, łamiąc w ten sposób swoje zobowiązanie do ochrony praw wszystkich osób znajdujących się pod jego jurysdykcją¹.

Egipskie prawo a sytuacja osób LGBTQ+

Egipski system prawny to połączenie francuskiego prawa cywilnego i muzułmańskiego prawa szariatu. Wiele aktów prawnych to pozostałości kolonialne, a władze wykorzystują zawarte w nich, niejasne sformułowania związane z moralnością, porządkiem publicznym i rozpustą, by karać osoby ze względu na ich orientację seksualną czy tożsamość płciową².

W Egipcie istnieją przepisy kryminalizujące czyny “niemoralne”, “skandaliczne” i “rozwiązłe”. Za ich złamanie grozi kara pozbawienia wolności do trzech lat i grzywna. W praktyce osoby skazane z tego powodu mogą otrzymać kary nawet do sześciu lat więzienia.

Mimo że akty prawne nie przewidują rozróżnienia ze względu na płeć, w praktyce wykorzystywane są one jedynie do karania mężczyzn³.

Zasadzki na aplikacjach randkowych

Egipskie prawo nie przewiduje ochrony osób LGBTQ+. Wiele działań uważanych jest za przestępstwo, w tym posiadanie tęczowych symboli. W samym tylko 2019 roku w Egipcie aresztowane zostały 92 osoby LGBTQ+.

Organizacje praw człowieka i aktywiści na całym świecie potępiają traktowanie osób LGBTQ+ w Egipcie. Władze nie tylko nie zapewniają mniejszościom seksualnym ochrony, a wręcz stosują systemowe prześladowania. Powszechna jest inwigilacja osób podejrzewanych o homoseksualizm i naloty na ich miejsca pobytu, a w konsekwencji aresztowania. Policja często ucieka się do zastawiania pułapek online, by zwabić gejów⁴.

Grindr, portal randkowy dla osób LGBTQ+, ostrzega użytkowników w Egipcie: policja wyłapuje i aresztuje użytkowników aplikacji w Egipcie.
Więcej na ten temat w portalu queer.pl

Aresztowane osoby poddawane są upokarzane, poddawane torturom i molestowane seksualnie, często pod pretekstem wykonania badania poprzez odbyt czy testu na dziewictwo⁵. Standardem jest odmawianie im pomocy medycznej i prawnej.

Egipt nie oszczędza nawet homofobów

W ostatnich latach miało miejsce wiele przypadków aresztowań i zatrzymań z powodu “rozwiązłości” lub innych zarzutów wymierzonych w osoby LGBTQ+. Prawo to wykorzystywane jest w tak szeroki sposób, że w 2019 roku na rok więzienia skazany został prezenter telewizyjny, otwarcie wypowiadający się przeciwko osobom LGBTQ+. Jego przewinieniem było przeprowadzenie wywiadu z mężczyzną otwarcie opowiadającym o swoim życiu jako gej w Egipcie⁶.

Transkobieta w męskim więzieniu

Szczególnym echem odbiła się historia Malak el-Kashif, transseksualnej aktywistki, która, mając 19 lat, została aresztowana i osadzona w męskim więzieniu. Nastolatka doświadczyła molestowania, psychicznego znęcania się i przemocy seksualnej⁷.

Tęczowa flaga, która wstrząsnęła Egiptem

W Egipcie można trafić do więzienia już za samo publiczne pokazywanie symboli LGBTQ+. W 2017 roku przekonali się o tym uczestnicy koncertu libańskiego zespołu Mashrou’ Leila, którego lider nie kryje się ze swoją orientacją seksualną. Grupa fanów wyciągnęła tęczowe flagi⁸.

Egipskie media zareagowały z wściekłością na krążące w sieci zdjęcia tęczowych flag powiewających nad tłumem. W efekcie służby aresztowały co najmniej 84 osoby.

Wśród aresztowanych była aktywistka Sarah Hegazy. W więzieniu Sarah doświadczyła tortur elektrowstrząsami i na rozkaz władz była molestowana seksualnie przez inne osadzone. Z powodu ciężkiej depresji wywołanej traumą po pobycie w więzieniu, Sarah popełniła samobójstwo w 2020 roku⁹.

Podwójne życie

95%

Egipcjan uważa,
że homoseksualizm nie powinien być akceptowany w społeczeństwie¹⁰

Z powodu powszechnej dyskryminacji wiele osób LGBTQ+ w Egipcie czuje się zmuszonych ukrywać swoją orientację seksualną czy tożsamość płciową. Często prowadzą podwójne życie, publicznie dostosowując się do oczekiwań społecznych.

Powszechnym zjawiskiem jest wchodzenie przez osoby homoseksualne w tradycyjne związki i zakładanie rodziny, a równocześnie dyskretne pozostawanie w relacjach z osobami tej samej płci. Można także spotkać się z przypadkami gejów i lesbijek zakładających rodziny, a równocześnie prowadzących niezależne życie uczuciowe.

W polskojęzycznej literaturze opisy życia osób homoseksualnych znajdziemy w książce “Pogrzebana”

Manu nie robił więc żadnych planów. Nadal pracował dla „Guardiana” i wciąż mieszkał w śródmieściu, ujawniając się ze swoim gejostwem na tyle, na ile było to możliwe w Kairze, choć przyjaciele często mu sugerowali, żeby był ostrożniejszy, zwłaszcza przy obecnej zmianie nastrojów politycznych. W śródmiejskich barach rozmawiał czasem ze starszymi kairskimi gejami, którzy od kilkudziesięciu lat jakoś egzystowali bez większych problemów ze strony policji, sąsiadów czy prześladowców. Zachowywali jednak na ogół niemal pełną dyskrecję, nigdy nie pokazywali się w miejscach takich jak most Kasr an-Nil czy plac Ramzesa, nie angażowali się w działalność polityczną bądź dziennikarską. I nawet tym dyskretnym się zdarzało, że zostali skompromitowani lub trafili do więzienia. Policja organizowała od czasu do czasu naloty na miejsca spotkań gejów.

Peter Hessler. Pogrzebana. Życie, śmierć i rewolucja w Egipcie

Więcej o osobach LGBTQ+ w Egipcie – Jak to jest być gejem w Egipcie? “Ojciec nie wspominał, że ma się ożenić”, fragment książki “Pogrzebana” w WP Kobieta

Czy Egipt jest bezpieczny dla turystów LGBTQ+?

Egipt z pewnością nie należy do miejsc przyjaznym osobom LGBTQ+, jednak przy zachowaniu ostrożności i szacunku do miejscowych norm kulturowych można praktycznie wyeliminować ryzyko nieprzyjemnych sytuacji.

• Zachowaj dyskrecję. Pomimo tego, że turystów nie obowiązują te same normy społeczne, to publiczne eksponowanie swojej orientacji seksualnej może prowadzić do nieprzyjemnych sytuacji.
• Zrezygnuj z noszenia symboli LGBTQ+, w tym tęczowych toreb, opasek, czy przywieszek.
• Uważaj na znajomości nawiązywane poprzez aplikacje randkowe, gdyż po drugiej stronie może kryć się policja lub osoby o nastawieniu homofobicznym, które podszywają się szczególnie pod gejów.
• Zrezygnuj z okazywania czułości. W Egipcie widok dwójki mężczyzn trzymających się za ręce nie jest niczym niezwykłym i jest uznawany za przyjacielski gest. Unikaj jednak czegokolwiek ponad przelotne przytulenie.
• Nie martw się noclegiem. Zarezerwowanie jednego pokoju przez osoby tej samej płci nie wzbudzi podejrzeń, takie osoby zostaną również potraktowane jako podróżujący razem przyjaciele. Zdziwienie może wzbudzić wspólne łóżko i warto do tego podejść ostrożnie.

Warto przeczytać także tekst (i komentarze pod nim) “Zanim pojedziesz do Egiptu… Jak traktuje się gejów na Bliskim Wschodzie” na portalu queer.pl

Zdjęcie główne pochodzi ze strony thedailybeast.com

Źródła:

1. Egipt: Report of the Working Group on the Universal Periodic Review ↩︎
2. HRW: Egypt, Events of 2019 ↩︎
3. Human Dignity Trust: Egypt ↩︎
4. Grindr sends Egypt users a warning after alleged entrapments and arrests ↩︎
5. Egypt: Security Forces Abuse, Torture LGBT People ↩︎
6. Egypt sentences TV host to year in prison for interviewing gay man ↩︎
7. Egypt: Transgender woman held in all-male prison: Malak al-Kashef ↩︎
8. LGBT people in Egypt targeted in wave of arrests and violence ↩︎
9. Egyptian LGBT activist dies by suicide in Canada ↩︎
10. PEW: The Global Divide on Homosexuality ↩︎