Kultura muzułmańska
01/06/2021

Jak w krajach muzułmańskich traktowane są osoby LGBT+?

Temat homoseksualności, czy szerzej mówiąc osób LGBT+ w kontekście islamu, jest niezwykle kontrowersyjny. Religijnych interpretacji jest wiele, a najbardziej popularna zakłada, że wszelkie relacje fizyczne dozwolone są jedynie pomiędzy mężem i żoną. Jako że islam nie przewiduje związków jednopłciowych, są one tak samo zabronione, jak pozamałżeńskie relacje pomiędzy kobietami i mężczyznami.

Wielu uczonych jest zgodnych co do tego, że samo bycie orientacji innej, niż heteroseksualna, nie jest grzechem, bo jest to coś zupełnie od nas niezależnego. Grzechem są nasze czyny, dlatego przyjmuje się, że dla osób nieheteroseksualnych testem w tym życiu jest niepodążanie za swoimi potrzebami. Nie jest to jednak wyłączna interpretacja. Znajdziemy zarówno znacznie bardziej liberalne, jak i o wiele bardziej konserwatywne.

Bez względu jednak na wykładnię religijną, kraje muzułmańskie stosują różne podejście do tego tematu. Nie ma tutaj jedności, pomimo tej samej religii, bo nie ma też kraju, który kierowałby się w pełni prawem islamskim.

Może Cię zainteresować

Islam and the LGBT Question: Reframing the Narrative, Yaqeen Institute
Sexual diversity in Islam: Is there room in Islam for lesbian, gay, bisexual and transgender Muslims?, Muslims for Progressive Values
What is the status of homosexuality in Islam, and how should one cope with it?, Islam QA

Muzułmanie LGBTQ+ istnieją

Tematem tabu są osoby LGBT+ wyznające islam. W wielu społecznościach wzbudzają oburzenie, a w najlepszym razie spotykają się z brakiem zrozumienia. Jeśli w naszym, polskim społeczeństwie, sytuacja osób LGBT+ jest dramatycznie trudna, w krajach muzułmańskich jest ona znacznie gorsza.

Jedno jest pewne – muzułmanów LGBT+ jest znacznie więcej, niż można się spodziewać. Świadczą o tym chociażby takie inicjatywy, jak The Queer Muslim Project, które działają na rzecz zwiększenia ich widoczności oraz przeciwko dyskryminacji i wykluczeniu. Także w Polsce mamy muzułmanów i muzułmanki, żyjących w szczęśliwych związkach jednopłciowych lub zwyczajnie szukających swojej drogi.

Przeczytaj historie polskich muzułmanów i muzułmanek ze społeczności LGBTQ+

Przepisy dotyczące osób LGBT+ w krajach muzułmańskich

Kraje muzułmańskie to nie jest monolit. Różnią się tak pod względem kulturowym, jak prawnym. To dokładnie tak samo, jak z krajami chrześcijańskimi, których tradycje i kultura będą inne w Ameryce Łacińskiej, a inne w Europie czy w Afryce.

Biorąc pod uwagę zróżnicowanie świata muzułmańskiego, gdzie krajami z islamem jako wiodącą religią są tak Mali, Libia, Jemen, Turcja, Pakistan, jak i Malezja, ciężko spodziewać się, że możemy panującą w nich sytuację uogólnić.

Uogólniając, możemy stwierdzić, że sytuacja osób LGBT+ w krajach muzułmańskich jest zła. W wielu przypadkach brakuje przepisów tak zapewniających równe traktowanie, jak i zapewniających ochronę. W części krajów akty homoseksualne są karane więzieniem, a w innych istnieje nawet kara śmierci. Można także zaryzykować stwierdzenie, że brak jest akceptacji społecznej, stąd zmiany zachodzą bardzo powoli. Na szczęście istnieją organizacje, które działają na rzecz zwiększenia świadomości i walczą o prawa osób LGBT+ w krajach muzułmańskich.

Powyższa mapa pochodzi z przygotowanego przez Human Rights Watch materiału “OUTLAWED: the Love That Dare Not Speak Its Name“. Poza interaktywnymi mapami znajdziesz w nim także szczegóły dotyczące przepisów prawnych w podziale na kraje.

Od tego się zaczęło: kolonializm i wiktoriańskie wartości

Nie od zawsze tak wyglądały realia osób nieheteronormatywnych w krajach arabskich i muzułmańskich. W przeszłości kwestie związane z seksualnością w świecie arabskim i muzułmańskim pełne były niuansów i różnorodności. W poezji, literaturze i sztuce znajdziemy homoerotyczne przykłady, które nie były uważane za tabu. Twórczość Abu Nuwasa, klasyka literatury arabskiej z VIII wieku, pełna jest odważnych, często homoerotycznych opisów miłości.

Współcześnie Zachód wykorzystuje swoje progresywne stanowisko do udowadniania własnej wyższości, równocześnie pomijając rolę, jaką odegrał w stworzeniu podwalin pod opresyjne systemy. Spośród ponad siedemdziesięciu krajów kryminalizujących homoseksualność ponad połowę stanowią byłe kolonie brytyjskie. Obowiązujące w nich zapisy prawne dotyczące “rozwiązłości” i dewiacji seksualnych” wynikają wprost z regulacji wprowadzonych przez kolonizatorów.

“W orientalistyczny fantazmat wpisywało się między innymi postrzeganie “świata muzułmańskiego” jako miejsca homoseksualnych przygód. Georg Klauda nadmienia: „Niezliczeni pisarze i artyści, tacy jak André Gide, Oscar Wilde, Edward M. Forster i Jean Genet, pielgrzymowali z dziewiętnasto- i dwudziestowiecznej homofobicznej Europy do Algierii, Maroka, Egiptu oraz innych krajów arabskich”, bo tam czuli, że ich homoseksualność nie skaże ich na gettoizację i dyskryminację, z którymi mierzyli się w Europie. W rzeczywistości odbierali oni wspomniane kraje jako przyzwalające na homoseksualność.”

Suhaiymah Manzoor-Khan, “Sterroryzowani. W pułapce islamofobii”, Wydawnictwo Tajfuny, 2025, s. 206